Social Mainstreaming for Gender Equality Organization (SMGEO)- Tanzania: 04/10/16

Sunday, 10 April 2016

VIJUE VIKWAZO KATIKA UZAZI WA MPANGO VINAVYO IKABILI JAMII

WANAWAKE wengi nchini wana elimu ya kutosha kuhusu uzazi wa mpango. Wanajua kutokana kwa kuambiwa na rafiki zao, kujifunza kwa wazazi, kliniki na kwa kusoma kutoka vitabuni na mahali pengine.

Wanajifunza kwamba uzazi si kitu cha bahati mbaya. Kinasababishwa.

Baadhi ya akina mama hawa wanataka kuepuka mimba zisizotarajiwa, wanaona hali mbaya ya uchumi, kipato duni na kazi ngumu ya kulea watoto wengi.

Wanawake wengi wanajifunza aina mbalimbali za kupanga uzazi, mfano za vijiti, vitanzi, sindano, kondomu, vidonge na nyingine za asili za kufuata kalenda ya mwili ama wenzi wao wa kiume ‘kuishia nje’.

Ukizungumza na wanawake wengi, wasomi na wasio wasomi, wanasema kila njia ni nzuri kwa mtumiaji maadam ameona inafaa.

Kwani njia moja inaweza kumfaa na mwingine isimfae. Hata hivyo, wapo baadhi ya watafiti wanaosema kwamba njia nyingi za uzazi wa mpango mbali na zile za asili zina madhara haya na yale. Katika kampeni

yao ya kupanga uzazi, wanawake wengi wanapambana na vigingi viwili vikubwa.

Kimoja ni uhaba wa wataalamu wa kuelekeza utumiaji wa njia salama za uzazi wa mpango na kuadimika kwa njia hizo za kupanga uzazi. Kutokana na vikwazo hivyo, wanawake wengi wamejikuta ama kulazimika kutumia njia za uzazi ambazo hawazipendi, ama zisizo salama na zenye kuwaletea madhara.

Wengine wamejikuta, wakitumia njia ambazo, wanashindwa kuzifuata na hatimaye wanatumbukia kwenye mimba zisizotarajiwa na kuamua kuzitoa.

Bingwa wa Masuala ya Wanawake katika Hospitali, anasema, wanawake wengi wamekuwa wakishindwa kufuata mpango wa uzazi kutokana na kukosa huduma wanazotaka au kukosa wataalamu wa kuelekeza njia mbalimbali za uzazi wanawake wanaotumia njia za kisasa za uzazi wa mpango wameanza kuongezeka katika kipindi cha miaka miwili iliyopita.

Anasema ukizungumza na wanawake, wanakubali kwamba wanatumia njia mbalimbali za kuzuia mimba, kupanga uzazi na kuzuia maradhi kwa lengo la kupata muda wa kutosha kufanya shughuli za ujasiriamali. zahanati nyingi hazitoi huduma zote za kupanga uzazi na kwamba zipo baadhi zinatoa njia moja tu kati ya hizi; sindano, vidonge, vitanzi, vijiti, kondomu na kalenda ya mwili.

Ukienda vijijini/kijijini, kutokana na kukosekana kwa mtaalamu katika zahanati nyingi karibu zinashindwa kuendelea na njia yake ya sindano, watu wengi wanamua kuchukua vidonge tena pasipo maelekezo ya mtaalamu maeneo mengi au watu wengi hawana elimu ya kutosha kuhusu vidonge, wakati mwingine alisahau kutumia vidonge, akajikuta amepata mimba ambayo hakupangilia.

Matatizo kama hayo yanawakumba wanawake wengi, japo idadi ya hospitali, vituo vya afya na zahanati ni nyingi nchini, lakini hakuna huduma ya kuaminika ya uzazi wa mpango.

Takwimu za Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii za 2006 zinaonesha kwamba kulikuwa na hospitali 219, vituo vya afya 481 na zahanati 4,679, ambavyo vingi vina uhaba wa wataalamu wa afya na hasa inayohusu

uzazi. Kumekuwa na matatizo katika hospitali na vituo vingi vya afya na hata zahanati za kupata huduma hizo, kutokana na wanawake wengi kukosa uchaguzi wa aina ya njia wanazoona zinawafaa katika kupanga uzazi.

Wanawake wamekuwa wakifika hospitalini, vituo vya afya au zahanati na kulazimishwa kutumia sindano au kondomu, wakati wao wamezoea vijiti au vidonge.

Binti mmoja nilimuuliza anasema, alipoenda zahanati moja aliambiwa kuwa mtaalamu wa kuweka vijiti amesafiri hivyo asubiri hadi atakaporudi au atumie vidonge.

Kwa kupatikana huduma za vidonge tu, Binti huyo alikuwa na wakati mgumu na hivyo kwa hofu ya kupata ujauzito asiopangilia, akaamua kuanza kutumia vidonge ambavyo haikuwa chaguo lake

UZAZI WA MPANGO KWA NJIA YA ASILI

“BILLINGS OVULATION METHOD”

Ili kujifunza njia hii vizuri, ni vyema kuvifahamu vizuri viungo vya uzazi vya mwanamke na jinsi vinavyofanya kazi.

Viungo vya uzazi vya kike:

Hypothalamus
Glandi ya Pituitary
Tumbo la uzazi
Ngozi nyororo
Mlango wa tumbo la uzazi
Uke
Mirija miwili
Vifuko viwili vya vijiyai
Vijifuko vya vijiyai na vijiyai

Msichana anazaliwa na vijiyai vingi, lakini vyote ni vichanga. Wakati wa kubalehe viungo hivi vinaanza kushirikiana na kuwa na mahusiano kama ifuatavyo:-

Sehemu ya ubongo iitwayo Hypothalamus, inaamsha Pituitary Gland

kutengeneza chachu mbili:

(1) Follicle Stimulating Hormone- kazi yake ni kuamsha kijifuko cha kijiyai na kijiyai
        kukua.

(2) Luteinising Hormone- kazi yake ni kupasua kijifuko cha kijiyai
     na kukiondoa kijiyai baada ya kuiva.

Wakati wa kukua kijifuko kinatengeneza chachu ya Estrogen.

Estrogen ina kazi mbili:

Kuamsha ngozi nyororo kukua
Kuamsha vikunjo vya mlango wa tumbo la uzazi vya L, S, P kutengeneza ute wa kuvutika na kuteleza, yaani ute wa uzazi. Wanawake wengine wanaona furaha wakati Estrogen inapofanya kazi.

Baada ya muda kijiyai huiva na LH inapasua kijifuko na kukitoa

kijiyai.Hii huitwa Ovulation:- kuchopoka kwa kijiyai.
Kijiyai kinapokelewa katika mrija, kinaishi hapa kwa siku moja tu (masaa 24), na kinakufa hapohapo na kuyeyuka hapohapo.

Mara baada ya Ovulation kijifuko kinabadilisha:-
1. Kazi yake: Inatengeneza chachu ya Progesterone na kuongeza tena Estrogen.
2. Jina lake huitwa sasa Corpus Luteum.
3. Rangi yake: Kuwa manjano na inafanya kazi kwa muda wa siku 11-16.

Progesteron ina kazi tano:-
1. Inasimamisha Pituitary Gland kutengeneza F S H na L H, ili kijiyai kingine kisiive sasa.
2. Inarefusha mishipa ya damu ya ngozi nyororo na kuikunja, ili binadamu mpya apate chakula na oxygen ya kutosha akizama hapa.
3. Inapandisha joto la mwili kidogo kiasi cha 0.°C - O.6°C
4. Inaamsha vikunjo vya chini vya mlango wa tumbo la uzazi kutengeneza ute mzito sana, ute wa (G) ambao haupitishi mbegu za bwana na kufunga mlango wa tumbo la uzazi mpaka hedhi inapoanza au mpaka kuzaa.
5. Inaamsha “Pockets of Shaw” kutengeneza manganizi kwa kukausha ute wa uzazi.

Angalizo: Kwa wanawake wengine wanaona moyo mzito kidogo
Progesteron inapofanya kazi.

Kama mama hakupata mimba, Corpus Luteum inaacha kazi yake baada ya siku 11-16 na chachu za Estrogen na Progesteron zinapungua. Hapo ngozi nyororo inatoka pamoja na damu na joto la mwili linashuka tena. Hii huitwa hedhi.

MLANGO WA TUMBO LA UZAZI, VIKUNJO VYAKE NA AINA YA UTE

A. Katika mlango wa tumbo kuna vikunjo mbalimbali-

vikunjo vya L, S, na P vinatengeneza ute wa uzazi Estrogen ikizidi.
vikunjo vya G vinatengeneza ute usio na uzazi Progesteron ikizidi

Ute wa G kazi yake ni :-

Kufunga mlango wa tumbo la uzazi. Mbegu za baba na vijidudu vya magonjwa haviwezi kupita. Ute wa G hauna uzazi.

Ute wa L kazi yake ni:-

Kuchuja mbegu dhaifu 400,000,000→200.
Kufungia mbegu zenye nguvu katika vikunjo vya S. Ute wa L una uzazi.

Ute wa S kazi yake ni:-

Kulisha mbegu za baba, zinaishi siku 3-5. Katika mazingira yasiyo na uzazi zinakufa kabla ya nusu saa.
Ute wa S unaziwezesha mbegu kuingia katika tumbo la uzazi.Ute wa S una uzazi.

Ute wa P kazi yake ni:-

Kuyeyusha ute wa G na kufungua mlango wa tumbo la uzazi.
Pamoja na Enzyms wa Z-granula, huyeyusha ute wa L na kufungua vikunjo vya S ili mbegu ziweze kutoka na kuingia katika tumbo la uzazi na kufuata kijiyai.
Huzisukuma mbegu ndani.
Kuchuja mbegu za baba.Ute wa P una uzazi.

Ute wa F kazi yake:- Haijulikani.

MIANDAMO

1. AINISHO: Mwandamo ni muda kutoka siku ya kwanza ya hedhi mpaka
    siku ya kwanza ya hedhi inayofuata.

2. Mabadiliko mbalimbali katika mwandamo: damu, ukavu, ute mzito,
    ute wa kuteleza, ukavu tena n.k

3. Aina ya miandamo.
(1) Mwandamo wa wastani, siku 25-34
(2) Mwandamo mfupi, siku 18-24
(3) Mwandamo mrefu, siku 35-50 au zaidi
(4) Mwandamo bila utaratibu.

*Hakuna sababu ya kurekebisha mwandamo, ni maumbile yake.
  Wasitumie dawa ya chachu bandia, zina madhara mengi, pia zinaleta utasa.

SIKU YA KIJIYAI KUCHOPOKA

Umuhimu wa kilele ni kwamba kijiyai kinachopoka hapa, yaani siku ya kilele yenyewe, au siku moja baada ya kilele, au siku ya pili baada ya kilele.

*Kama kawaida kijiyai kimoja tu kinachopoka katika mwandamo mmoja. Lakini inaweza kutokea kwamba vijiyai viwili au vitatu vinachopoka. Lakini vyote vinachopoka siku moja tu, yaani katika masaa 24. Vijiyai vyote vinaishi masaa 24 tu. Hakuna kijiyai kinachoiva tena mpaka mwandamo unaofuata.

DALILI ZA KUCHOPOKA KIJIYAI

Kilele.
Mdomo wa uke unavimba upande kijiyai kinapoiva.
Tezi kwenye nyonga inavimba upande kijiyai kinapoiva.

KANUNI ZA KUPUMZIKA KUZAA

Kanuni ya kutogusana

Kuacha tendo la ndoa kabisa wakati wa siku zote za uzazi, yaani:

bwana asimwage mbegu nje
wala mapajani
wala kinenani
wala kugusana viungo vya uzazi nje, kwa sababu tone dogo la shahawa linaweza kutoka kabla ya mshushio au mshindo na mbegu zinaweza kuingia katika ute wa uzazi uliopo nje na kuogelea katika mifereji ya ute wa uzazi mpaka ukeni na kusababisha mimba.
wala kutumia dawa za majira
wala kutumia kondomu siku za uzazi.

Kanuni za mapema
1. kuacha tendo la ndoa wakati wa hedhi.
2. kuacha tendo la ndoa wakati wa damu kidogo na siku 3 baadaye.
3. kuacha tendo la ndoa wakati wa ute wa uzazi na siku 3 badaye.
4. kufanya tendo la ndoa wakati wa siku zisizo na uzazi, ukavu, ute mzito usiobadilika, aina ya majimaji yasiyobadilika jioni tu, si kesho yake.

?Jioni tu: kwa sababu mama ana hakika kama ana ute wa uzazi au siyo.

?Si kesho yake: Mama hawezi kutofautisha kama ute ni wa
mume tu au kama mwenyewe ameanza pia
kupata ute wa uzazi.

Kanuni ya kilele

Kuacha tendo la ndoa siku ya kilele na siku tatu baada ya kilele. Kuanzia siku ya nne baada ya kilele tendo la ndoa linawezekana siku na saa yoyote mpaka mwisho wa mwandamo.

FAIDA ZA KUPUMZIKA/ KUACHA TENDO LA NDOA KWA MUDA

Mke apate nafasi ya kujitambua wakati wa kujifunza BOM.

Kujichunguza ili kuelewa mtiririko wa Ishara zake za uzazi kwa muda
wa wiki 2-4.

Mume apate nafasi ya kujenga afya yake wakati wa kujifunza BOM.

3. Utaratibu katika ndoa: Kujishinda kunasaidia Kujitawala, na kunaleta
ukomavu wa akili, mwili na roho, mume anakuwa mtu mwenye maamuzi ya busara.

Uhusiano kati ya mume na mke unaboreshwa, kwa sababu wanaongea mara kwa mara kuhusu siku ya uzazi na zisizo na uzazi.

Inazidisha heshima, upendo na amani. Baba anamjali mkewe,

wanaheshimiana, mke hawi chombo cha mume kujifurahisha.
Wanafurahishana katika umoja wa miili.

Kunaimarisha ndoa na familia. Kwa sababu kunaamsha mapendo ya dhati ambayo yanapata nafasi ya kuonekana katika matendo mengine. Kama wanandoa wanaonyesha mabadiliko ya uwajibikaji katika maisha yao na hivyo watoto wanaiga mifano bora ya maisha ya wazazi. Wanaonyesha upendo, upendo huu siyo kuufunga katika tendo la ndoa pekee.

Kunaimarisha Jamii na Taifa kwa ujumla. Kwa sababu wanandoa wanakuwa na tabia ya kuwajibika kwa ajili ya mtu mwingine na kushinda ubinafsi katika tendo la ndoa. Kunajionyesha pia hata sehemu za kazi na kwa kiasi kikubwa na chanzo safi cha kushinda tabia ya kuomba na kupokea rushwa na hivyo Taifa linakuwa la watu safi.

Kiafrika Zaidi - Traditional Nguo Za Different African Countries

There's nothing kizuri kama kuenzi Uafrika wetu. Na pamoja na kukuza na kuendeleza cultures na tabia zetu za Kiafrika, Kuna mambo ya msingi ambayo tunachukulia poa. Mavazi ya Kiafrika ni mojawapo. Acha pembeni food (another topic for another day). Coz kwa mavazi tu someone anaweza ku conclude what kind of person you are. Ukiwa umevaa nguo za Kiafrika kama mwafrika - immediately mtu anajua wewe uko very proud of being an African.

Nilichofanya nimetafuta National dresses za different African countries ili at least me na wewe tushoneshe na kuringa nazo. MAnake ubunifu wetu umeishia kuiga tu za Kinigeria zaidi wakati kuna Mataifa kibao Africa! Hehhehe...
Ps.. Ukizingatia kua kuna nchi kibao ndani ya bara la Africa - we can't finish all these countries kwa siku moja. So huu utakua mfululizo... Twende taratibuuuuu...

1. Algeria

For Ladies.....

Kwa wakaka...

Pia nimeona wadada wanavaaa a loooooot of jewellery ......

2. Angola
Ladiiiiiiieeessss - nawatonya... Etiiiiii huko Angola population yao ni 56% wanaume na 44% wanawake.. Haya kama unatafuta mume wa peke yako nenda huko - just don't forget to learn Portugues! Hahahahahah!
Nimepata this pic kutoka kwa Bella Naija ambapo Nelsa Alves Miss Angola 2009 alivaa katika mashindano ya Miss World kama National costume

3. Benin
Benin ni nchi iliyoko West Africa. Ni nchi maskini, mara nyingi utakuta watu wa huko wakivaa rags. But wenyewe wanasema unaweza wewe kama mgeni kununua Beninese fabric ukapeleka kwa fundi ushonewe nguo zao - Bubus na Bombas. Hazina tofauti sanaaa na nguo za Nigeria...

4. Botswana
Nikiskia Botswana nawakumbuka Makhirikhiri!!!!!

Tafuta ngozi.. Sjui ni ya ngombe au mbuzi au swala.. Humo humo tu.. Hehehhe Kwa kweli You will never find me wearing that, Hata nikipewa bure! Mweee!!!

5. Burkina Faso
One of nchi maskini zaidi Duniani...

Ilikua ngumu sana kutafuta Natioonal costume ya Burkina - Ila kwa vile ni West Africa - most countrieas za kule wanavaa nguo za kufanana kama Nigeria ( nimetaja Nigeria coz wengi wetu tunafahamu nguo zao and tunazimiliki) Anyway cha kusikitisha ni kua wanawake wa Burkina Faso wanapitia a lot of social, economic pamoja na political discrimination. Kwa mfano - Hawapati urithi sawa wala haki za Kisheria sawa na wanaume. Rates za wanawake wasojua kusoma na kuandika ni mara mbili zaidi ya men na a very large percentage ya wanawake wana maambukizi ya HIV/AIDS...

Tuwaombeee....
Be blessed.

WANAWAKE NA UONGOZI, SAFARI NDEFU !!

Kwa ufupi

Wanawake wengine waliowahi kushika nafasi za juu na wanaoshika nafasi hizo ni Spika wa zamani wa Bunge, Anna Makinda, Naibu Spika wa sasa Dk Tulia Akson, pia wapo baadhi ya mawaziri, wabunge, wakuu wa mikoa na wilaya.

Takwimu zinaonyesha kwamba mwaka 1995, wakati mfumo wa vyama vingi ulipoanza idadi ya wanawake waliokuwa wakijitokeza kuwania uongozi kwenye uchaguzi mkuu ilikuwa ndogo.

By Tumaini Msowoya, Mwananchi

Siyo kama zamani. Walau wanawake wanafurukuta na wameweza kushika nafasi mbalimbali za uongozi, zikiwemo za juu katika nchi.

Kwa mara ya kwanza tangu uhuru, Tanzania inaadhimisha siku ya wanawake duniani wakati Makamu wa Rais akiwa mwanamke.

Takwimu zinaonyesha kwamba mwaka 1995, wakati mfumo wa vyama vingi ulipoanza idadi ya wanawake waliokuwa wakijitokeza kuwania uongozi kwenye uchaguzi mkuu ilikuwa ndogo.

Ni wanawake nane tu waliojitosa majimboni ambao walishinda ubunge. Wanawake 37 walipata ubunge kupitia nafasi za viti maalum na hivyo kufanya idadi ya wanawake bungeni kuwa 45 kati ya 269 waliochaguliwa, sawa na asilimia 16.

Hata hivyo idadi hiyo iliendelea kuongezeka hadi kufikia asilimia 36 mwaka 2010.

Muamko wa wanawake kuwania nafasi mbalimbali za uongozi imeongezeka mara dufu mwaka jana, baada ya baadhi yao kuamua kuwania urais, nafasi ya uongozi ya juu kabisa nchini.

Miongoni mwa wanawake waliopambana katika kuusaka urais ni Anna Mgwira aliyewania kupitia chama cha ACT-Wazalendo. Wengine akiwamo Asha-Rose Migiro na Balozi Amina Salum Ally walioishia kwenye chaguzi za ndani ya CCM.

Mkurugenzi wa Mtandao wa Jinsia Tanzania (TGNP), Lilian Liundi anasema malengo ya millennia ambayo ukomo wake ulikuwa mwaka jana hayajaweza kufikiwa.

“Licha ya kuwa tumejihidi kupiga hatua, bado hatukuweza kufikia usawa wa kijinsia wa 50 kwa 50 wanawake kwa wanaume kwenye uongozi,” anasema.

Kukwama huko kumewalazimisha wanawake duniani kutengeneza malengo mengine mapya yenye kauli mbiu ‘50 kwa 50 ifikapo 2030, tuongeze jitihada.

Kilichowakwamisha

Wanaharakati wa masuala ya kijinsia nchini wanasema vipo vikwazo vingi vinavyokwamisha jitihada za wanawake kiuongozi.

Mwanaharakati wa TGNP kutoka mkoa wa Shinyanga, Fredina Said anasema rushwa, kashfa, mila potofu na ukatili wa kijinsia ni miongoni mwa vikwazo vya kutofikia malengo.

“Uchaguzi uliopita niligombea udiwani wa kata ya Ukenyenge, wilaya ya Kishapu. Nilipambana kadri ya uwezo wangu lakini matumizi makubwa ya fedha na kashfa vilinirudisha nyuma,” anasema.

Anasema kinachoweza kuwasaidia wanawake ni wao wenyewe kuungana mkono na kutokubali kufedheheshwa kutokana na mfumo dume.

Mwanaharakati mwingine kutoka Mkoa wa Mbeya, Felista Kaisi anasema wanawake wenyewe ni kikwazo kikubwa kwa wenzao kufanikiwa.

wsababu ya mfumo dume kuwatesa kwa madai kuwa baadhi yao wamekuwa wakiwadharau wenzao na kuwaunga mkono wanaume.

“Utashangaa kipindi cha uchaguzi mwanamke anakuwa adui namba moja wa mwanamke mwenzake, hili ni tatizo ambalo litatufanya tuendelee kusota,” anasema.

Anasema kama wanawake watashindwa kuwaunga mkono wenzao, wanaume watapita katikati yao na kushinda.

Mbunge wa jimbo la Kaliua, Magdalena Sakaya(CUF) anasema bado kuna safari ndefu ya kuhakikisha wanawake wanaheshimiwa wanapowania uongozi.

Anasema licha ya kupambana usiku na mchana bado misukosuko ikiwamo kutukanwa, kudhalilishwa na kudhihakiwa imekuwa kikwazo kwa mwanamke kupata uongozi.

Sakaya ambaye alimshinda kwa mbinde, Waziri wa zamani, Profesa Juma Kapuya aliyeliongoza jimbo hilo kwa miaka mingi anasema kuna siku alilazimika kumuomba mume wake aueleze umma na kufuta maneno ya kashfa aliyokuwa akizushiwa.

“Nilitukanwa kiasi cha kuitwa malaya pale wapinzani wangu walipobaini nina nguvu, hata hivyo sikukata tamaa niliendelea kupambana na nikaungwa mkono na makundi mengi hasa vijana. Namshukuru mume wangu aliinuka kueleza kuwa nastahili,” anasema.

Anakiri kuwa bado zinahitajika nguvu za ziada ili kuweza kuyafikia malengo yaliyopangwa na hilo litawezekana kama wanawake wenyewe wataungana mikono. Mkurugenzi wa Kituo Cha Haki za Binadamu(LHRC), Hellen Kijo Bisimba anasema dhana potofu kuhusu harakati za kumkomboa mwanamke, pia zinachangia kurudisha nyuma malengo ya millennia.

Bisimba ambaye alikuwa miongoni mwa wanawake waliosafiri hadi Beijing kutafuta usawa wa kijinsia, anasema kutokata tamaa, kuacha hofu, kujituma na kujiamini kutawasaidia kufikia usawa wa kijinsia.

Mwenyekiti wa Sauti ya Wanawake wenye Ulemavu Tanzania (SWAUTA), Stella Jairos ambaye alikuwa miongoni mwa wanawake walioamua kujitosa kwenye kinyang’anyiro cha ubunge anasema hakuna njia nyingine ya kufanikiwa, zaidi ya wanawake kuwa wamoja.

Hata hivyo anasema wanawake wenye ulemavu, wanakabiliwa na changamoto nyingi zaidi ikilinganishwa na wanawake wasio na ulemavu.

“Mwanamke mlemavu akigombea utasikia ‘huyu naye anataka uongozi? Atatuongoza nini wakati haoni? Tuna changamoto nyingi zaidi,” anasema.

Mikakati ya kufanikiwa

Afisa Mwandamizi wa Harakati na Ujenzi wa Nguvu za pamoja kutoka TGNP, Anna Sangai anasema mtandao huo na wanaharakati wengine, wanapambana kutengeneza mikakati itakayowasaidia wanawake kutambua nafasi na uwezo wao kwenye jamii, ikiwamo kisiasa.

“Tunaendelea kutoa elimu kwa njia mbalimbali katika kuhakikisha wanawake wanatambua uwezo wao, fursa na namna wanavyoweza kubadili sura ya mfumo kandamizi,” anasema.

Mgawanyo wa rasilimali kwa usawa ni miongoni mwa agenda zao katika kufikia mafanikio.

Anasema wanatarajia kuja na mikakati mipya ya kuwawezesha wanawake, kutambua nafasi na uwezo wao kisiasa.

“Tunawashirikisha wanawake kwenye mikoa yote kuona kuwa wanaweza na wanafaa kuwa viongozi. Tunachofanya ni kuwafundisha ujasiri wa kuthubutu,” anasema.

Aidha Sangai anasema ni wakati wa wanawake kupambana na mila na desturi zilizopitwa na wakati.

“Wanawake tunataka usawa wa kijinsia katika uongozi, yaani uwe 50 kwa 50 na hilo linawezekana,” anasema.

Siku 100 za Magufuli na usawa wa kijinsia

Liundi anasema licha ya Serikali ya Awamu ya Tano kuwa na Makamu wa Rais mwanamke, uteuzi wa ngazi mbalimbali za maamuzi uliofanyika hadi sasa haujazingatia usawa wa kijinsi.

Jambo hilo linawapa wasiwasi wanaharakati hao katika kufikisha malengo yao waliyojiwekea katika kupambana na mfumo dume ambao umechangia kuongezeka kwa ukatili wa kijinsia.

Anasema kwa ujumla teuzi hizo kwa kiasi kikubwa hazikuzingatia usawa wa kijinsia.

“Kama wanaharakati wa masuala ya jinsia tuliguswa na uteuzi wa baraza la mawaziri na makatibu wakuu, tulitarajia kungekuwa na usawa wa kijinsia lakini hilo halikuzingatiwa,” anasema.

Anasema kati ya mawaziri na manaibu mawaziri 35, wanawake ni 9 pekee sawa na 25.7% huku wanaume wakiwa 26 sawa na 74.28%.

Anasema makatibu wakuu na manaibu wanawake walioteuliwa ni 10 pekee sawa na asilimia 20 tu huku asilimia 80 inayobakia ikishikiliwa na wanaume.

Anasema Tanzania ni nchi ambayo imeridhia mikataba na matamko mengi ya kimataifa yanayosisitiza usawa wa jinsia na uwezeshaji wa wanawake hususan ushiriki wao katika ngazi zote za maamuzi kimataifa, kikanda na hata sera na miongozo ya kitaifa.

“Mfano ni Azimio na Mpango kazi wa Beijing, Mkataba wa Kimataifa wa Kutokomeza aina zote za Ukandamizaji na Dhuluma dhidi ya Wanawake, mkataba wa Usawa wa Jinsia wa SADC, pamoja na ule wa Maputo, hii yote inatulazimisha kujali usawa kijinsia,” anasema.

Kutokana na mikataba hiyo anamuomba Rais kuzingatia usawa wa kijinsia kwenye teuzi zilizobaki.

“Tunaomba kumkumbusha Rais kuzingatia usawa wa kijinsia kwa kwenye teuzi zake zilizobaki kwa sababu, usawa huo husaidia katika kuleta utawala bora,” anasema.

Pia anawataka mawaziri na viongozi wengine kuzingatia usawa wa jinsia katika shughuli zao wanazofanya za kila siku ili kuhakikisha kuwa mahitaji ya wanawake, watu wenye ulemavu, watoto, wazee na vijana yanazingatiwa katika kufanya maamuzi.

Social Mainstreaming for Gender Equality Organization (SMGEO)- Tanzania

SMGEO Constitution